Xét nghiệm máu chính là biện pháp hữu hiệu nhất giúp phát hiện những căn bệnh tiềm ẩn hoặc được sử dụng để chuẩn đoán xác nhận nhiều chứng bệnh khác nhau.
Xét nghiệm máu là gì?
Xét nghiệm máu là thao tác lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch, mao mạch để làm xét nghiệm. Sauk hi phân tích, các bác sĩ có thể biết được nhóm máu, các bệnh lý về hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu, …
Có 2 dạng xét nghiệm máu là xét nghiệm chẩn đoán khi một người có triệu chứng của một bệnh nào đó và được làm xét nghiệm để xác định xem có mắc bệnh này hay không. Còn xét nghiệm tầm soát là khi một người không hề có triệu chứng gì và họ được làm xét nghiệm để mong phát hiện sớm một bệnh nào đó.
Các ý nghĩa quan trọng mà xét nghiệm máu mang lại, bạn cần nên biết:
- Xét nghiệm máu sẽ cho bạn kết quả về nhóm máu mà mình sở hữu, ví dụ như nhóm máu A, B, O…
- Đối với các xét nghiệm công thức máu (thông qua số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu) sẽ cho biết, bạn có rơi vào tình trạng thiếu máu hoặc các bệnh về máu (nhiễm trùng máu, ung thư máu) hay không.
- Xét nghiệm máu còn có thể cho biết được lượng đường máu, chuẩn đoán bệnh nhân có mắc bệnh tiểu đường hay không.
- Xét nghiệm mỡ máu, mục đích của hành động này là xác định được lượng Cholesterol và triglyceride trong máu. Nếu hàm lượng của hai chỉ số này ở trong máu cao hơn mức quy định thì bệnh nhân đang bị mỡ máu cao, có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và não bộ.
- Xét nghiệm máu giúp bạn phát hiện mình có bị các bệnh liên quan đến gan, thận như viêm gan A, B, C, E, D…hay không.
- Xét nghiệm máu, để chẩn đoán nhiễm HIV…
Chuẩn bị xét nghiệm máu
- Nhịn ăn ít nhất 8h trước khi lấy máu để có kết quả xét nghiệm tốt nhất. Do đó nên lấy máu xét nghiệm vào buổi sáng sớm để tránh việc mệt mỏi vì không được ăn trong thời gian quá lâu.
- Không được uống sữa, cà phê, rượu, bia… ít nhất 12h trước khi làm xét nghiệm máu, tránh xa các chất kích thích.
- Có thể nhịn ăn, nhưng hãy uống đủ nước để tránh việc cơ thể có thể bị đói quá. Sau khi tiến hành xét nghiệm, bệnh nhân hoàn toàn có thể ăn uống, hoạt động bình thường…
Cung cấp càng nhiều thông tin cho bác sĩ càng tốt
Bác sĩ càng càng nắm được nhiều thông tin từ phía bệnh nhân cung cấp sẽ càng dễ dàng đưa ra những xét nghiệm máu phù hợp nhất.
Một số yếu tố thuộc về gia đình, một số thuộc về lối sống có thể sẽ ảnh hưởng đến chỉ định xét nghiệm của bác sĩ vì thế tốt nhất người bệnh nên trình bày thật rõ ràng với bác sĩ thăm khám trực tiếp.
Bao lâu nên xét nghiệm máu 1 lần?
Khoảng cách giữa các lần xét nghiệm máu tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tiền sử bệnh, tiền sử gia đình, tuổi tác, giới tính và lối sống.
Xét nghiệm máu là để chẩn đoán xem một người có triệu chứng của một bệnh nào đó có bị bệnh này hay không. Còn xét nghiệm tầm soát là khi một người không hề có triệu chứng gì; họ được làm xét nghiệm để mong phát hiện sớm một bệnh nào đó.
Đối với người lớn khoẻ mạnh, khuyến cáo nên khám định kỳ mỗi năm, theo dõi cân nặng, chiều cao, BMI, huyết áp mỗi năm. Có thể làm các xét nghiệm cơ bản như công thức máu, sinh hoá máu cơ bản, các thói quen về sức khoẻ như uống rượu, hút thuốc, vận động…
Một số tình trạng phát hiện được trước đó như bệnh sỏi thận, gan nhiễm mỡ, mỡ máu cao… có thể cần thời gian xét nghiệm gần hơn. Tốt nhất bạn nên tới một cơ sở có quy trình khám sức khoẻ tổng quát rõ ràng, để bác sĩ đánh giá và kê những xét nghiệm cần thiết phải theo dõi và tư vấn cụ thể.
Trường hợp khác cần làm xét nghiệm máu là khi bệnh nhân tìm tới và trình bày một vấn đề cụ thể nào đó. Ví dụ: bạn tới bệnh viện khám vì tình trạng mệt mỏi không dứt dù đã ngủ 7-8 tiếng đều đặn mỗi ngày. Trường hợp này, bác sĩ có thể chỉ định lấy máu để kiểm tra xem bạn có bị thiếu hụt sắt hoặc gặp rắc rối về tuyến giáp không.
Ở người trưởng thành cao tuổi có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch, các bác sĩ có thể xem xét thêm bảng chỉ lipoprotein để đo mức độ chất béo có trong máu như cholesterol và LDL (xấu).